Çankaya Üniversitesi 25. yılında alanında uzman isimleri konuk ediyor

Çankaya Üniversitesi kuruluşunun 25. yıl dönümü bilimden teknolojiye, ekonomiden kültürel ve sanatsal çalışmalara kadar çok sayıda etkinlikle kutluyor. Üniversitemiz 25. Yıl 'Çeyrek Asır' etkinleri kapsamında Güney Florida Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Paul E. Spector’u konuk etti. “Kendini Düzelten Bilim: Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı (ÜKİD) Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD)” konferansıyla akademisyenlerden öğrencilere çok sayıda dinleyiciyle buluşan Prof. Dr. Spector, alanında yapmış olduğu 10 yıllık çalışmasından yola çıkarak üretkenlik karşıtı iş davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki bağlantıyı açıkladı. Çevrim içi olarak gerçekleştirilen ve Çankaya Üniversitesi Psikoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Aslı Göncü Köse’nin moderatörlüğünü yaptığı etkinlikte, ÖVD ve ÜKİD davranışı sergilenmesinin sebepleri ve ikisi arasındaki bağlantı Prof. Dr. Spector’un çalışmalarından çıkan ilgi çekici sonuçlarla ele alındı. “Bilim ve Araştırmacılar Kendini Düzeltiyor” Prof. Dr. Spector, kendini düzelten bilimin aslında 2 anlamı olduğunu belirterek, “Hem bilim kendini düzeltiyor hem de biz kendimizi düzeltiyoruz. Çünkü biz 10 yıl boyunca yaptığımız araştırmalar sonucunda, önerdiğimiz ilk kuramsal modeli desteklemeyen bulgulara ulaştık. Daha doğrusu, önermelerimizin ve ilk araştırmalarımızın sonuçlarının sonraki araştırmalarda doğrulanmadığını yıllar sonra gördük.” diye konuştu. “ÜKİD ve ÖVD Birbirinin Karşıtıymış Gibi Duruyor” ÜKİD ve ÖVD’nin tanımını yaparak konferansa başlayan Prof. Dr. Spector, “ÜKİD’i çalışanlara ya da kurumlara zarar veren davranışlar olarak tanımlayabiliriz. ÜKİD’e örnek verecek olursak bir çalışanın hasta olmadığı halde hastayım diyerek işe gelmemesi ya da çalıştığın kurumun materyallerini israf etmesi gibi davranışlar ÜKİD olarak tanımlanır. ÖVD ise kurumlara ve paydaşlara yardımcı olan ve fayda sağlayan davranışlardır. Örneğin iş tanımında olmayan bir görevi gönüllü olarak yerine getirmek veya iş yükü fazla olan bir çalışma arkadaşına yardım etmek için mesaiye kalmak gibi davranışlar ÖVD sayılabilir. Tanımlara odaklandığımız zaman ÜKİD ve ÖVD birbirinin karşıtıymış gibi duruyor. Yapılan çoğu araştırmada da bu ikisinin birbiriyle ters yönde ilişkili olduğu ortaya çıktı.” şeklinde konuştu. 2002 yılında yaptığı çalışmasından bahseden Prof. Dr. Spector, bu çalışmaya göre; iş ortamının stresli olduğu durumlarda insanların pozitif duygularının ve ÖVD davranışlarının da azaldığını, çalışma ortamının olumlu olması durumunda ise artan iş doyumuna bağlı olarak pozitif duyguların yanı sıra ÖVD davranışlarının da arttığını ifade etti. Prof. Dr. Spector, bu makalesinde (Spector ve Fox, 2002) tanıtılan kuramsal modelin yaygın inançlarla tutarlı olduğu için çok yüksek oranda kabul gördüğünü ve makalenin en fazla alıntılanan çalışmalarından biri olduğunu kaydetti.  “Aynı Kişi Hem ÖVD Hem de ÜKİD’i Sergileyebilir” Son yaptığı bir dizi araştırmada ise ÖVD ve ÜKİD’in birbirinden çok farklı ve çok zıt olmadığı sonucuna ulaşan Prof. Dr. Spector, “Aynı kişi bu iki eylemi de gerçekleştirebiliyor. Bazen bir kişi ÖVD’yi sergileyebiliyorken ÜKİD’i de yapabiliyor. Bu konuda neden-sonuç ilişkisi çok önemli, iş yerindeki taleplere yüklenen anlamlar ve kişilerin davranışlarına yapılan atıflar bireyin ÜKİD veya ÖVD sergilemesi konusunda son derece belirleyici çünkü kontrol edilebilir bir durum mu, birinin kişisel istekleri doğrultusunda mı iş talebinde bulunuluyor, bireyler bunların değerlendirmesini yaparak eylemlerini şekillendiriyor. Sonuç olarak, son araştırmalarımız gösterdi ki, aynı kişi farklı sebeplere bağlı olarak hem ÖVD hem de ÜKİD sergileyebiliyor.” dedi. Büyük ilgi gören konferans, katılımcıların sorularının cevaplanmasıyla sona erdi.  40 Yılı Aşkın Süredir Araştırma Yapıyor İşletme ile Endüstri/Örgüt Psikolojisi alanında fahri profesör olan ve Güney Florida Üniversitesi İşletme Doktora programında ders veren Prof. Dr. Spector, 40 yılı aşkın bir süredir insanların işyerinde yaptıkları olumsuz davranışlar ile başlarına gelen olumsuzlukları araştırıyor. Güney Florida Üniversitesi Endüstri/Örgüt Psikolojisi Doktora Programının eski direktörü ve NIOSH tarafından finanse edilen Sunshine Eğitim ve Araştırma Merkezi’nin İş Sağlığı Psikolojisi Doktora eğitim programının kurucu direktörü olan Prof. Dr. Spector,  aynı zamanda Work & Stress Dergisi’nde yardımcı editörlük yapıyor ve International Journal of Stress Management ve Journal of Occupational Health Psychology’nin yayın kurulunda yer alıyor.