Öğrenilmiş çaresizlik, insanların, tekrar tekrar kontrol edemedikleri olumsuz durumlarla karşılaştıklarında, sonunda bu durumlardan kurtulamayacaklarını düşünmeleri ve çaba göstermeyi bırakmaları durumudur. Bu kavram, psikolog Martin Seligman tarafından yapılan deneylerle tanımlanmıştır. Öğrenilmiş çaresizlik genellikle şu şekilde ortaya çıkar: Kontrol Edilemeyen Durumlar: Birey, çevresindeki olayları veya koşulları kontrol edemediği tecrübeler yaşar. Çaba Göstermeme: Tekrar eden başarısızlık deneyimleri, kişinin çabalarının sonuç vermeyeceğine inanmasına neden olur. Pasiflik: Kişi, ileride çözüm yolları olsa bile çaba göstermeyi bırakır. Günlük hayattan bazı örneklere bakalım: İş Hayatı: Çalışanın sürekli olarak fikirlerinin reddedilmesi, zamanla yeni önerilerde bulunmamasına yol açabilir. Eğitim: Sürekli düşük not alan bir öğrenci, öğrenme çabalarından vazgeçebilir. Kişisel İlişkiler: İlişkilerde sürekli eleştirilen bir birey, kendini ifade etmeyi bırakabilir. Öğrenilmiş çaresizliğin ne tür sonuçları olur? Motivasyon Eksikliği: Kişi, kendini değersiz ve güçsüz hisseder. Stres ve Depresyon: Bu durum, uzun vadede psikolojik rahatsızlıklara yol açabilir. Başarı Potansiyelinin Kaybı: Çözüm yolları olsa bile kişi harekete geçmez, fırsatları kaçırır. Öğrenilmiş çaresizliğin üstesinden nasıl gelinir? Farkındalık Kazanma: Kişi, çaresizlik duygusunun öğrenilmiş bir inanç olduğunu anlamalıdır. Küçük Başarılar: Kolayca ulaşılabilir hedefler belirlemek, özgüveni yeniden kazandırabilir. Destek Almak: Mentörlük veya terapiden faydalanarak motivasyonu artırmak denenebilir. Pozitif Deneyimler: Olumlu sonuçlar almayı deneyimlemek, çaresizlik hissini azaltır. Alternatif Çözümler Üretmek: Sorunlara farklı bakış açılarıyla yaklaşmayı öğrenmek çözümleri daha kolay görmeyi sağlayabilir. Öğrenilmiş çaresizlik, bir bireyin potansiyelini kullanmasını engeller. Ancak farkındalık, doğru destek ve küçük adımlarla bu durum aşılabilir. Çaresizlik öğrenilmişse, çözüm de öğrenilebilir! Çalışanlarınızın öğrendiği hangi çaresizlikler performanslarını düşürüyor olabilir? Bereketli günleriniz olsun.