TÜİK’ten bir ilk: İklim Verisi

TBMM İklim Araştırma Komisyonu'nda, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) iklim değişikliği verilerine ilişkin çalışmaları, Başkan Yardımcısı Tülay Korkmaz ve TÜİK İstatistik Grup Başkanvekili Hakan Yazıcıoğlu tarafından anlatıldı. Küresel set taslağı Paris İklim Anlaşması çerçevesinde 130 ülkede 134 göstergelik küresel set taslağı oluşturulduğunu, tüm tarafların istatistik ofislerine istişare için gönderildiğini açıklayan Korkmaz, "2022'de bu 134 göstergeyle Paris İklim Anlaşması’nın getirdiği yükümlülükler, sera gazıyla ilgili emisyon azaltımı ve iklim değişikliğine uyum, iklim değişikliğini azaltma çalışmalarıyla ilgili genel trendlerin ölçülecek" dedi. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'nun da gönüllü olarak üretilmesini talep ettiği 44 göstergelik Avrupa bölgesi için iklim değişikliği temel seti bulunduğunu belirten Korkmaz, "Bu göstergeler IPCC’nin 'itici güçler, etkiler, kırılganlık, azaltım ve uyum' olmak üzere beş ana alanına göre oluşturuldu. TÜİK olarak 44 göstergenin yüzde 50’sinden fazlasını şu an üretip yayınlayabiliyoruz" diye konuştu. Türkiye de üretecek Hakan Yazıcıoğlu ise, TÜİK'in BM'nin 44 göstergelik setini takip ettiğini ve çalışmalara başladığını söyledi. Yazıcıoğlu, "2022-2026 dönemini kapsayan resmi istatistik programında iklim değişikliği göstergeleri konusunda bir bölümümüz olacak ve bu göstergeleri de yıllık olarak üretmeyi planlıyoruz. İlk başta UNFC gösterge setiyle başlayacağız" dedi. Yazıcıoğlu, TÜİK'in uluslararası çalışmaların takibini yaptığını belirtirken, üç TÜİK çalışanının sınava girerek BM Sera Gazı Emisyon Envanteri Gözden Geçirme Uzmanı olduğunu anlattı. Yazıcıoğlu BM'nin ülkeleri sera gazı denetimlerinde bu üç uzmanın da görev aldığını belirterek, "Hem ülkemizi hem de Avrupa bölgesini temsil ediyorlar. O anlamda da masada olduğumuzu söyleyebiliriz. Teknik olarak yeterliyiz ve bu göstergeleri de küresel politik süreci takip ederek üreteceğiz" dedi. Şehir hesaplamaları Yazıcıoğlu Türkiye’nin kişi başına düşen sera gazı oranında 75. sırada olduğunu belirtirken, totalde ise 506 milyon ton ile 16. sırada olduğunu kaydetti. Türkiye'deki sektörlere göre dağılımda 360 milyon tonla enerji sektörünün ilk sırada yer aldığını belirten Yazıcıoğlu, bu sera gazı oranlarını aşağıya çeken "LULUCF" denilen ormancılık ve arazi kullanımından kaynaklı emisyonun emildiği yutak emisyonun ise -84 milyon ton civarında olduğunu dile getirdi. Yazıcıoğlu, şehirler bazında emisyon oranlarının henüz oluşturulmadığını anlatırken şunları söyledi: "Total ekonomiyi ülke bazında hesaplıyoruz. Yani şu an İLBANK’ın, Dünya Bankasıyla yaptığı sürdürülebilir şehirler projesi var. Bütün belediyelerle bu hem sürdürülebilir kalkınma göstergeleri, yeşil göstergeler, bisiklet kullanımları, yeşil alanlar gibi hepsinin içereceği bütün belediyelerin üretmesi planlanıyor ve bundan bir finansman sağlanması, aynı durum sürdürülebilir kalkınma göstergelerinde kendi emisyonlarını hesaplamaya başladılar. Biz kurum olarak yapmıyoruz ama özelde yapan bu tarz inisiyatifler var."