İ. Mansız, goller, kurallar

İlhan Mansız’ın Dünya Kupası’nda Senagal’e attığı golü hatırlar mısınız? Ve hatta 2008 yılı Şampiyonlar Ligi çeyrek finalinde Şükrü Saraçoğlu Stadyumu’nda Chelsea ile oynanan müsabakada, Fenerbahçe oyuncusu Deivid’in kendi kalesine attığı golden kaynaklı Fenerbahçe’nin kupaya veda ettiğini hatırlayanınız var mı?  Ya da geçen sezon öncesinde maç içinde takımların üçer oyuncu değiştirdiğini hatırladınız mı? Eminim birçoğunuz bugünleri anımsamıştır.  Ama bugünlerin tekrardan futbolseverler nezdinde yarattığı sevinç ve hüzün artık dünya futbolunda yok.  Neden yok sorusuna ise aslında cevabı UEFA veriyor.  *** Altın gol uygulaması 1996 yılında İngiltere’de oynanan Avrupa Futbol Şampiyonası’yla dünya futbolunun içine girdi ve biz Türkler olarak İlhan Mansız’ın o golüyle sevince boğulmuştuk. Lakin 2002 yılında bu kural kaldırılıp yerine gümüş gol uygulaması getirildi.  Yani berabere biten maçın ardından oynanan uzatma dakikalarında bulunan ilk golün bir anlamı artık kalmayıp, uzatma dakikalarının heyecanı da azalacaktı.  *** Deplasman golü kuralı ise 1965 yılından beri futbolun içinde olan bir kuralken, UEFA 24 Haziran 2021’de bu kuralı kaldırmak zorunda kaldı. Fitili de ateşleyen Arsene Wenger oldu. Eski Arsenal Teknik Direktörü Arsene Wenger, “Ulaşım imkânları eskisi gibi değil. Artık uzun uçak yolculukları yapmıyorsunuz. Deplasmana gitmek oyuncular üzerinde büyük etkiler yaratmıyor ve 40-50 sene önceki şartlarda konulmuş kuralın günümüzde uygulanamaz” dedi yılların tecrübesiyle.  Bu açıklama bazı düşüncelerin belki de eyleme dökülmesini de sağladı. Ama asıl bu kararın arkasında yatan başka bir dayanak var. Gelelim ona.  Bildiğiniz üzere Avrupa Süper Lig’i adı altında yeni bir lig kurulma girişimi olmuş ve yapılan blöf sonunda fos çıkmıştı. Ben bu deplasman golü kuralının kaldırılmasını yapılan blöfün kazanımı olarak görüyorum. Çünkü UEFA futbolun kalitesini yukarıya taşıyarak futbolun izlenirliliğini ve tirajını artırmak zorunda kaldı. Bu yüzden de deplasman golünü kaldırarak bütün takımların golü daha fazla istemesini ve mücadelenin daha uzun soluklu olmasını sağlamayı amaçladı. Tabi bana sorarsanız bu kural kalkmalı mıydı? Kalkmamalıydı.  Sonuçta rakip takımın evinde atılan her golün kıymetini evinde oynadığın maçlarda anlama duygusu artık yok oldu ve insanların futbol alışkanlıkları da değişmeye başladı.  *** FIFA1954 Dünya Kupası eleme maçlarında, sakatlanan oyuncunun yerine yedek bir oyuncunun girebileceği kuralını uygulamaya başladı ve bilinen ilk oyuncu değişikliği, 11 Ekim 1953’te Batı Almanya-Saarland maçında sakatlanan Richard Gottinger’in yerine Horst Eckel’in oyuna girmesi oldu. 1988’de değişiklik hakkı 2 oyuncuya çıkarıldı. 1994’te 2 oyuncu+1 kaleci olarak düzenlendi. 1995’te 3 oyuncu değişikliği kuralı uygulamaya başlandı.  2018-2019 sezonunda IFAB, Futbol Oyun Kuralları Kitapçığı’na “uzatma devrelerinde dördüncü oyuncu değişikliğine izin verilmesi” ifadesini ekledi.  Sonrasında ise pandemi dünyada patlak verdi ve insanların hayatları değiştiği gibi dünya futbolunda bundan nasibini aldı. Ve takımlar 5 oyuncu değişikliği hakkına sahip oldular. Yakında sınırsız oyuncu değişiklerine de gider mi bu durum ne dersiniz? Son söz Yapılan değişikliklerle futbolu güzelleştirmek istiyoruz lakin alınan kararlar sonrasında kaş yaparken gözü de çıkarmamak gerekiyor.  Eğer bir gün UEFA taç atışının ayakla kullanılma kararı gibi farklı kararlara imza atarsa, kamuoyu olarak bizlerin ses çıkarması gerekiyor demektir.